ABŞ prezidenti Donald Tramp Rusiya-Ukrayna müharibəsinin tezliklə bitəcəyinə ümid etdiyini bildirib və bunun bir neçə həftə ərzində baş verə biləcəyini ehtimal edib. O, bu barədə Ağ Evdə Fransa prezidenti Emmanuel Makronla jurnalistlər qarşısında birgə çıxışı zamanı bildirib. “Düşünürəm ki, biz bunu bir neçə həftə ərzində başa çatdıra bilərik. Əgər ağıllı olsaq”- Tramp deyib.
Eyni zamanda, Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov Ankaradakı danışıqlardan sonra bildirib ki, Rusiya Ukraynada hərbi əməliyyatları o zaman dayandıracaq ki, Kremlin nöqteyi-nəzərindən müharibəyə son qoymaq üçün danışıqlar “möhkəm, davamlı nəticə” əldə etsin.
Trampın komandasının moderatorluq etdiyi pərdəarxası danışıqların fəal şəkildə davam etməsi faktını ABŞ dövlət katibi Marko Rubio da təsdiqləyib və o, Rusiya tərəfi ilə yeni görüşdə Moskvanın münaqişəni dayandırmaq üçün nə edə biləcəyini öyrənməyə ümid etdiyini bildirib.
Ukraynada hərbi əməliyyatların dayandırılması mümkün olacaq, yoxsa Trampın təşəbbüsünün həyata keçmək şansı yoxdur? İqtisad elmləri doktoru, Sankt-Peterburq Dövlət Universitetinin professoru Stanislav Tkaçenko bununla bağlı caliber.az-a şərh verib.
Ekspertin sözlərinə görə, Ukrayna böhranı ilə bağlı danışıqlar 2024-cü ilin əvvəlindən, ilkin olaraq, mümkün razılaşmanın şərtləri ilə bağlı Moskva və Qərbin bir-birinə göndərdiyi siqnalların mübadiləsi şəklində davam edir. Donald Tramp ABŞ prezidentliyinə qayıtdıqdan sonra danışıqlar adi formatda diplomatlar və hərbçilər arasında həm dövlət, həm də özəl görüşlər formatında aparılır.
“Hazırda onların nəticəsini proqnozlaşdırmaq çətindir; Ancaq bəzi müşahidələr artıq aparıla bilər. Birincisi, əsas “danışıq oxu” Moskva ilə Vaşinqton arasında keçir. Bu, son ayın sensasiyasıdır və hələ tam qiymətləndirilməyib. 2014-cü il çevrilişindən sonra ABŞ Ukrayna böhranının əsas hərəkətverici qüvvəsi olub. Və 10 ildən artıq davam edən prosesi indi hakim respublikaçı administrasiyanın sürətlə cilovlaması Moskvada təəccüb doğurdu. İndi sürpriz arxada qalıb və amerikalı həmsöhbətlərlə kifayət qədər adi bir məlumat mübadiləsi prosesi gedir, hər iki tərəf danışıqlardakı mövqelərini qeyd edir və mümkün razılaşma üçün yer axtarır.
İkincisi, Rusiyada qeyri-legitim kimi tanınan Zelenski heç bir halda Moskva ilə Vaşinqton arasında aparılan danışıqların tərəfi olmayacaq. O, əldə olunmuş razılaşma barədə məlumatlanmağa dəvət oluna bilər, lakin bu, çox güman ki, uzaqdan- telefon və ya sosial şəbəkələr vasitəsilə həyata keçiriləcək. Zelenskinin fikri və daha çox onun davam edən danışıqların mahiyyəti ilə bağlı hər hansı tələbi artıq nə Rusiyada, nə də ABŞ-da hakimiyyətdə olan heç kəsi maraqlandırmır.
Üçüncüsü, Türkiyə bu danışıqlarda heç bir rol oynaya bilməyəcək, danışıqlar onun himayəsində olmayacaq.
Dördüncüsü, mənim münaqişəyə son qoyacaq və Ukraynaya sülhü qaytaracaq hansısa genişmiqyaslı sazişin imzalanması ilə bağlı proqnozum hələ də mənfidir. Silahların atəşinin dayanması üçün təkcə Moskva və Vaşinqtonun istəyi kifayət deyil. Ukraynada sülh Aİ və NATO-nun avropalı üzvləri, ilk növbədə Böyük Britaniya, Almaniya və Fransanın xarici siyasət strategiyasının iflasa uğraması demək olardı. Bu ölkələrin hakim dairələri üçün öz məğlubiyyətlərini etiraf etməkdənsə, münaqişəni sonsuza qədər davam etdirmək daha sərfəlidir.
Eyni şey Zelenski üçün də keçərlidir, onun üçün münaqişənin sonu qaçılmaz seçkilər demək olacaq və o, demək olar ki, uduzacaq. Rasional baxımdan Ukraynada müharibəyə son qoymağın ən qısa yolu onun silahlı qüvvələrinin təslim olmasıdır. Tramp administrasiyasının hərbi texnika və sursatların pulsuz tədarükünü azaltmaq və uzunmüddətli perspektivdə tamamilə dayandırmaq qərarı bu təslimliyi hər gün daha da yaxınlaşdırır”, - deyə S. Tkaçenko yekunlaşdırıb.
